Walvissen spotten in IJsland

IJsland staat bekend om zijn majestueuze landschap, ontspannende natuurlijke warmwaterbronnen en ongelooflijke mogelijkheden om wilde dieren te spotten. Sterker nog, het land is een van de beste plekken ter wereld om walvissen te spotten.

Walvissen kun je vaak net voor de kust van IJsland spotten, waardoor u een hele goede kans heeft om van dichtbij kennis te maken met de grootste zoogdieren van de natuur in hun natuurlijke leefomgeving.

Er zijn ongeveer 23 soorten walvissen in de wateren van IJsland. Sommige soorten verblijven hier het hele jaar door, terwijl andere hier alleen naartoe komen voor het voedseizoen in de lente/zomer.

Een begeleide tour, normaal gesproken tussen het einde van de lente (april) en begin augustus, is vaak de beste manier om deze walvissen in IJsland te zien. Bij Icelandair bieden we een verscheidenheid aan tours voor het spotten van walvissen in IJsland – van cruises van 3 uur vanuit Reykjavík, tot onze Whales of Iceland Experience tour, dat een combinatie is van een Reykjavík-walvistour met een bezoek aan de spectaculaire Whales of Iceland-tentoonstelling.

Net als al tijdens onze tours, ontdekt u niet alleen een groot aantal weinig bekende feiten over walvissen van deskundige gidsen, maar brengen we u naar de beste plekken om walvissen te zien en leert u nuttige tips hoe u de walvissen kunt spotten.

Leuke feiten over walvissen

Walvissen zijn warmbloedige dieren, en net als andere zoogdieren baren ze levende jongen en verzorgen ze deze tijdens hun kindertijd. Ze ademen ook door hun longen, wat betekent dat ze af en toe naar het zeeoppervlak moeten komen om te ademen.

Walvissen hebben een efficiënte stroomlijning om hun zwemkracht in het water te vergemakkelijken, waardoor ze snel en flexibel kunnen bewegen op zoek naar voedsel. Hun pluimen (de twee lobben van hun staart) zorgen voor hun voorwaartse aandrijving, en hun borstvinnen (kleine vinnen onder het lichaam) helpen hen in de gewenste richting te gaan.

Het is geen verrassing dat zulke grote zoogdieren ook ongelooflijk grote longen hebben. Dankzij hun longcapaciteit kunnen ze lange tijd onder water zwemmen zonder dat ze omhoog hoeven te komen voor lucht. De hoeveelheid zuurstof die walvissen uit één ademtocht kunnen halen is vier keer meer dan bij mensen!

Nog meer leuke feiten over de walvissen van IJsland:

• De dwergvinvis is de meest geziene walvis in IJsland en is vaak het hele jaar door te zien.
• Andere gewone zoogdieren uit de walvisfamilie die IJsland als thuisbasis hebben, zijn witsnuitdolfijnen en bruinvissen.
• Noord-IJsland is de beste plek om minder geziene walvissen zoals blauwe walvissen, gewone vinvissen, narwallen (zeer zelden waargenomen) en witte dolfijnen of beloega's te zien.
• De beroemde zwaardwalvis (of orca) in de kaskraker ‘Free Willy’ uit 1993 was oorspronkelijk in 1979 te zien in Reyðarfjörður, gelegen aan de fjord in Oost-IJsland, voordat hij een ster werd. Pas in 2002 keerde hij terug naar IJsland om in het wild te worden gerehabiliteerd.
• Hoewel het gedrag van walvissen afhankelijk is van de soort, zijn sommige van de meest voorkomende gedragspatronen voor walvissen onder meer ‘breaching,’ oftewel boven water komen (als een walvis zichzelf lanceert uit het water en zich omdraait om vervolgens weer onder water te verdwijnen – zie de afbeelding hieronder); blazen (als ze uitademen uit het blaasgat boven op hun hoofd); ‘spyhopping’ (als ze hun hoofd net uit het water tillen op zoek naar roofdieren of voedsel – of boten!); en ‘pec-slapping’ (een vorm van communicatie waarbij ze op hun kant liggen en met hun borstvin op het wateroppervlak slaan).

Welke soorten walvissen zijn te vinden in IJsland?

Er zijn ongeveer 23 soorten walvissen die in de IJslandse wateren voorkomen, elk uniek in hun kenmerken. Lees verder om meer te ontdekken over enkele van de meest gespotte walvissen in IJsland.

De bultrugwalvis

Bultrugwalvissen komen doorgaans tijdens de warmere zomermaanden naar IJsland en zijn het best te zien in Noord-IJsland. Hier zijn een paar andere feiten over bultrugwalvissen:

• Voedsel: kleine vissen en krill
• Een indrukwekkende levensduur van ongeveer 150 jaar
• Een populatie van 10.000 tot 15.000 wereldwijd
• Lengte: 13-17 meter
• Unieke kenmerken zijn lange flippers met een lengte van ongeveer een derde van hun lichaamslengte, een hoofd en flippers bedekt met zeepokken, en een staartvin met een opvallend zwart-wit-patroon aan de onderkant.
• Leven en jagen graag alleen of in kleine groepen
• Bultruggen staan bekend om hun mooie gezang, dat ze doorgaans gebruiken om vrouwtjes aan te trekken tijdens het paarseizoen. Ze staan ook bekend om hun ongelooflijke acrobatiek aan het wateroppervlak, zoals ‘breaching,’ ‘pec-slapping’ en ‘lob-tailing’ (met de staartvin op het wateroppervlak slaan).

De gewone vinvis

Leuk feit! De gewone vinvis is het op een na grootste dier ter wereld en met een lang, gestroomlijnd lijf is het een van de snelste zwemmers: de vinvis kan tot 72 km/u zwemmen. De gewone vinvis wordt tijdens de zomermaanden het meeste gezien, hoewel minder vaak dan dwergvinvissen en potvissen. Hier volgen nog enkele feiten over de gewone vinvis:

• Voedsel: kleine vissen, plankton en krill
• Een levensduur van ongeveer 90 jaar, hoewel deze soort helaas bedreigd wordt
• Een populatie van 120.000 tot 150.000 wereldwijd
• Lengte: maar liefst 20-25 meter
• Unieke kenmerken zijn onder andere een bruin visgraatpatroon achter hun hoofd en een asymmetrisch kaakpatroon: een lichte rechterkaak en een donkergrijze of zwarte linkerkaak.

De dwergvinvis

Dwergvinvissen zijn enkele van de meest voorkomende walvissoorten in IJsland. De omvang van de populatie ervan is in de loop der jaren toegenomen, ondanks de commerciële walvisvangst. Dwergvinvissen hebben meestal een klein, gestroomlijnd lijf dat donkergrijs is aan de bovenkant en witachtig aan de onderkant. Andere feiten over dwergvinvissen:

• Voedsel: krill, plankton en kleine vissen
• Een levensduur van ongeveer 35 tot 50 jaar
• Een populatie van ongeveer 1 miljoen wereldwijd
• Lengte: 7-10 meter
• Unieke kenmerken zijn onder meer de smalle flippers met een puntige tip en een witte band over elke flipper.
• Dwergvinvissen staan bekend om hun aangeboren nieuwsgierigheid en ze komen graag in de buurt van boten. Zorg ervoor dat u uw camera bij de hand heeft voor een close-up!

De potvis

De potvis is de grootste tandwalvis. Alleen zijn hoofd al is zo groot als een derde van zijn lichaamslengte. Moby Dick, de beroemde walvis van schrijver Herman Melville, was in feite een potvis, hoewel deze walvis in werkelijkheid veel vreedzamer is. Verdere feiten over de potvis:

• Voedsel: voornamelijk inktvis en vis
• Een typische levensduur van ongeveer 60 tot 70 jaar
• Een populatie van wel een miljoen wereldwijd
• Lengte: 12-18 meter
• Unieke kenmerken zijn een lage, dikke rugvin, korte, brede flippers en een licht gerimpeld uiterlijk.
• Potvissen kunnen bijna 3 km diep duiken om voedsel te eten en kunnen ruim 2 uur lang de adem inhouden.

Wanneer is de beste tijd om walvissen in IJsland te zien?

De beste tijd om walvissen in IJsland te zien is van april tot september, wanneer verschillende soorten walvisachtigen (walvissen, dolfijnen en bruinvissen) vaak worden gespot. Tours melden meer succes bij het zien van de grotere walvissen tijdens de zomermaanden, aangezien ze dan naar de IJslandse wateren gaan om zich te voeden.

De zomer is vaak de meest comfortabele en betrouwbare tijd om een walvistour te ondernemen. De vertrektijden zijn frequenter dankzij de lange daglichturen en het weer is grotendeels aangenamer – plus de kans om zeevogels (waaronder papegaaiduikers, jan van genten, meeuwen en arctische sterns) te zien op hun voedingsvelden. Het papegaaiduikersseizoen in IJsland loopt van april tot half augustus.

Walvistours zijn minder frequent in de wintermaanden (oktober tot maart) en slechts een paar havens hebben het hele jaar door tours –  voornamelijk Akureyri in het noorden en Reykjavík. Het tourseizoen begint rond half februari vanuit Ólafsvík op Snæfellsnes en duurt tot en met september. In Húsavík is het maart tot en met november. Wintertours kunnen een uitdaging zijn, maar er zijn ook wel pluspunten zoals prachtige besneeuwde berglandschappen, langzame zonsondergangen en mogelijk zelfs de kans om het noorderlicht te zien.

De kans om blauwe walvissen te zien in de baai van Skjálfandi (vanuit Húsavík) is het hoogst rond juni, terwijl het seizoen voor orca's (zwaardwalvissen) die zich voeden rond Snæfellsnes van februari tot en met juni loopt. Dwergvinvissen, bultruggen, vinwalvissen en grienden worden vaak in de zomer en in de herfst gezien.

Witsnuitdolfijnen en bruinvissen migreren niet, en blijven dus het hele jaar door in IJsland. Dit zijn de 2 meest geziene soorten tijdens de wintermaanden.

Wat is het beste moment van de dag om walvissen in IJsland te zien?

Als het op het beste moment van de dag aankomt om walvissen te zien (ochtend, middag of avond), is er geen definitief antwoord. Een toonaangevende touroperator in Noord-IJsland zegt dat "middag- en avondtours meestal minder druk zijn, en je krijgt de kans om walvissen te zien in een spectaculaire zonsondergang". Sommige touroperators vertrekken in juni en juli ‘s avonds laat (rond 22:30 uur) en bieden walvistours bij maanlicht aan.

Waar kunt u walvissen in IJsland zien

U kunt veel geluk hebben en walvissen spotten vanaf het land, vooral vanaf hogere uitkijkpunten tijdens kustwandelingen of rijdend op wegen langs de fjorden. U kunt zelfs geluk hebben en er eentje zien op een kayaktrip of vanuit een geothermische spa (zoals wel eens gebeurt in Húsavík)!

In het hele land bieden een aantal bedrijven klassieke boottochten aan om walvissen te spotten, waarbij ze ongeveer 3 uur op het water verblijven. Het type boot varieert, van oude eiken schoeners tot RIB-speedboten die grote afstanden kunnen afleggen. Naast de overduidelijk 'klassieke' tours bieden veel bedrijven combinatietours aan: zoals spotten van walvissen en papegaaiduikers, of enige tijd op de boot om te vissen en uw avondmaal te vangen. De websites van tourbedrijven beschrijven de opties en wat er verwacht kan worden. De bedrijven hebben ook vaak sociale media-accounts waarop te vinden is wat er de afgelopen dagen op het water is gezien.

Tours worden georganiseerd vanuit de volgende steden:

Reykjavík: Er zijn het hele jaar door tours - en gecombineerde tours - vanuit de oude haven van de hoofdstad. Tijdens tours wordt uitgekeken naar walvissen in de baai van Faxaflói, waar de belangrijkste soorten witsnuitdolfijnen, dwergvinvissen en bultruggen zijn. Bekijk onze Icelandair-tours om walvissen te spotten in Reykjavík.

Ólafsvík: Het schiereiland Snæfellsnes biedt de beste kans om tandwalvissen te zien, zoals orca's, potvissen en grienden. De tours worden over het algemeen georganiseerd van half februari tot september.

Hólmavík: Dit plaatsje in de Westfjorden biedt unieke walvistours in een afgelegen en ongerept deel van IJsland. Bultrugwalvissen zijn de meest voorkomende soort en er zijn tours van half juni tot half oktober.

Akureyri: Aan de zuidelijke kant van Eyjafjörður, het langste fjord van IJsland (ongeveer 60 km lang), ligt Akureyri de belangrijkste stad van Noord-IJsland en de thuisbasis van boottochten door de wateren van het fjord het hele jaar door, een favoriete plek voor het zien van bultrugwalvissen.

Hauganes: Niet ver ten noorden van Akureyri ligt dit kleine vissersdorp, waar in 1993 voor het eerst walvistours werden georganiseerd. Tours gaan door het fjord Eyjafjörður, waar vaak bultrugwalvissen, dwergvinvissen, dolfijnen en bruinvissen worden gespot.

Hjalteyri: Nog een klein dorp dat tours biedt op Eyjafjörður van juni tot september.

Dalvík: Net als in het nabijgelegen Hjalteyri en Hauganes zijn er tours vanuit het pittoreske Dalvík op Eyjafjörður die van half mei tot september plaatsvinden.

Húsavík: Deze prachtige plaats aan de baai van Skjálfandi heeft de titel 'de walvishoofdstad van IJsland' voor zich opgeëist. Vier bedrijven bieden hier tours aan, waarbij het seizoen loopt van maart tot november. Er is een succespercentage van 98% voor het spotten van walvissen op tours. Ga ook langs bij het Húsavík Walvismuseum.

Vestmannaeyjar: Iets heel anders! Op het schilderachtige Vestmannaeyjar (ook bekend als de Westman Eilanden) is het Beluga Whale Sanctuary de thuisbasis van 2 lieve vrouwelijke beluga-walvissen die uit een waterpark van Shanghai zijn gekomen. Het reservaat kan worden bezocht van april tot en met oktober.

Of u nu uw eerste reis naar IJsland plant of terugkeert naar uw favoriete plekken, boek dan zeker een walvistour om deze majestueuze wezens persoonlijk te zien.